کودک متفاوت مرجع رشد و خلاقیت کودکان
یکی از شرکتهایی که با هدف انتقال تجربه به دیگران، رویکرد متفاوتی را در نمایشگاه الکامپ در پیش گرفته، دیجیکالا است. این استارتآپ با برگزاری کارگاههایی نیمساعته تحت عنوان «اتاق تجربه» تلاش کرده تا تجربیات خود را در مسیر پرچالشی کهطی کرده، به طور خلاصه و مفید به علاقهمندان منتقل کند و از مدیران ارشد دیجیکالابرای ارائه این کارگاهها بهره گرفته شده است.
یکی از کارگاههای جذاب دیجیکالا در روز اول، تحت عنوان «چرا استارتآپها شکستمیخورند؟» برگزار شد. در این کارگاه، «امیر صالحی»، مدیر عامل دیجیکالا نکست،عوامل اصلی شکست استارتآپها را مطرح کرد و به سوالات شرکتکنندگان پاسخداد. او ۱۲ علت اصلی شکست استارتآپها را نام برد. در میان این عوامل، رویبخشهای مربوط به سرمایهگذار و شرایط سرمایهگذاری تأکید ویژهای داشت.
۱- بازارسنجی اشتباه
صالحی گفت که بعضی از استارتآپها فکر میکنند کارشان خیلی خوب است امامشتری چیزی دیگری میخواهد. صالحی داستان ماهیفروشی در سوئد را مثال زد:
«این شخص علاقه زیادی به ماهی داشت. به همین دلیل مقدار زیادی ماهی خرید تاآنها را بفروشد و پولدار شود. خودش هم چون ماهی دوست داشت، گاهی برای مصرف شخصیاش میخورد. اما هیچ کس علاقهای به این نوع ماهی نداشت ونمیتوانست ماهیها را بفروشد. آخر سر هم مجبور شد خودش همه ماهیها رابخورد.» این داستان حکایت بسیاری از استارتآپها است که ارزیابی نادرستی از بازار ونیازهای مشتری دارند.
۲- بازاریابی
استارتآپی بود که در مرحله اول شروع کارش، بیلبورد زد. دلیل این کار، پیشفرضهایذهنی آنها بود که برای موفق شدن، باید بیلبورد بزنند. اما این کار در شروع اشتباهاست. نتیجه این که ۴ میلیارد تومان پول سرمایهگذار هدر رفت و از آنجا کهاستارتآپها سرمایه را در چند مرحله بعد از موفق شدن در رسیدن به شاخصهایعملکرد (KPI) دریافت میکنند، نتوانستند برای مرحله بعد سرمایهای جذب کنند ونهایتا شکست خوردند.
۳- سرمایهگذار
صالحی عنوان کرد که باید پول سرمایهگذار را پول خودمان بدانیم. افرادی که کارمندیفکر میکنند و پول سرمایهگذار را پول خودشان نمیدانند، در تعیین حقوق و هزینههابد عمل میکنند و سرمایه را هدر میدهند.
۴- انتخاب سرمایهگذار اشتباه
استارتآپ مثل یک کشتی است. اگر موفق شود، همه تیم با هم موفق میشوند و اگرنه، همه تیم با هم شکست میخورند. در انتخاب سرمایهگذار باید دقت کنیم که حوزهفعالیت ما را به خوبی درک کند. در غیر این صورت، ممکن است منجر به شکستاستارتآپ شود. در این صورت، استارتآپ شما شکست میخورد، اما ممکن است او ۱۰استارتآپ دیگر هم داشته باشد که یکی از آنها موفق شود.
۵- شرایط سرمایهگذاری
به عقیده صالحی، شرایط سرمایهگذاری و قراردادی که با سرمایهگذار بسته میشود،برای استارتآپ حیاتی است. او دو عامل دادن سهم زیاد به سرمایهگذار و تخمین بیشاز حد ارزش استارتآپ را دو عامل کشنده برای استارتآپ میداند. به خصوص دادنسهم زیاد به سرمایهگذار که باعث کاهش انگیزه تیم میشود. او گفت: «دیجیکالانکست تمایلی به شرکتداری ندارد. به همین دلیل اگر تیمی انگیزهاش را از دستبدهد، برای ما جذابیتی نخواهد داشت.» او کتاب Venture Means را به افرادی کهعلاقه دارند بیشتر درباره سرمایهگذاری و شرایط آن بدانند، پیشنهاد کرد.
۶- خودخواهی افراد تیم
خودخواهی و غرور بعضی از افراد تیم، میتواند استارتآپ را به نابودی بکشاند. امیرصالحی از واژه ego برای شرح این صفتها استفاده میکند و نمونه بارز آن را درزیادهخواهی افراد در سهام، امور مالی و کنترل کردن دیگران میبیند.
۷- جشن موفقیت زودهنگام
بعضی از استارتآپها پس از اولین موفقیت خود، جشن میگیرند و از ادامه راه و سایرموانع غافل میمانند. زود جشن گرفتن میتواند مخرب باشد و افراد را از نگاه واقعی بهجایگاه خود دور کند.
۸- ناهماهنگی افراد تیم
ممکن است همه افراد تیم نخبه باشند اما نتوانند در کنار هم کار کنند. افراد تیم باید باهم هماهنگ باشند و بتوانند در کنار هم کار کنند.
۹- تعارض بین تیم
بحث و درگیری بین افراد در موقعیتهای مختلف ممکن است پیش بیاید و طبیعیاست. اما حدی دارد. تعارض از حدی که بیشتر شود، به مشکلات جدی میانجامد.
۱۰- ثابت قدم بودن یا چرخش؟
ادامه مسیر فعلی یا تغییر رویکرد یکی از چالشهای استارتآپها است. استارتآپ باید در صورتی که مدل کسب و کار فعلیشان جواب نداد، چرخش یااصطلاحا pivot کنند. در غیر این صورت، نباید اگر در کوتاه مدت به نتیجه نرسیدند،سریع مدل را عوض کنند. صالحی تأکید کرد که افراد باید نگاه بلند مدت ۵ تا ۱۰ ساله بهاستارتآپ داشته باشند.
۱۱- نبود نوآوری
صرف ایجاد کسب و کار و حضور در بازار کفایت نمیکند. اگرچه ممکن است موضوعنوآوری بدیهی به نظر برسد اما امیر صالحی همچنان به آن اشاره میکند و معتقد استنقشی اساسی در موفقیت یا شکست کسب و کار دارد.
۱۲- ریسکهای قانونی
بعضی از استارتآپها توانستهاند قوانین را تغییر دهند اما این کار همیشه شدنینیست. به همین دلیل استارتآپها باید مراقب باشند خود را با ریسکهای قانونیدرگیر نکنند. چالش با قوانین مالیاتی، ثبت شرکت و … از جمله ریسکهای قانونیهستند.
