تحلیل لثه در بارداری، علل و راه های درمان آن

تحلیل لثه در بارداری مشکل جدی و شایعی است که تقریباً ۶۰ تا ۷۵٪ از خانم‌های باردار را درگیر می‌کند. بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری دچار تورم و درد لثه می‌شوند که ممکن است با خونریزی همراه باشد.

اگر به‌خوبی از دندان‌های خود در دوران حاملگی مراقبت نکنید، یک لایه چسبنده و کرمی رنگ از باکتری به نام پلاک روی آن‌ها شکل می‌گیرد که باعث تجمع پلاک در امتداد خط لثه، قرمزی، تورم و حساسیت می‌شود. تغییرات هورمونی از طریق افزایش استروژن و پروژسترون در دوران بارداری، می‌تواند لثه‌های شما را در برابر پلاک آسیب‌پذیرتر کند. در نتیجه، همراه با التهاب و خونریزی، باعث ایجاد بیماری تحلیل لثه در بارداری می‌شود.

اگر دچار تحلیل لثه در حاملگی شده‌اید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که این عارضه چیست؟ چقدر شایع است؟ چرا خانم‌های باردار دچار این مشکل می‌شوند؟ چگونه می‌توان تحلیل لثه را تشخیص داد؟ آیا راهی برای درمان آن وجود دارد؟ درصورتی‌که درمان نشود، چه عوارضی دارد و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟

تحلیل لثه در بارداری چیست؟

بارداری می‌تواند دوره‌های طولانی مدت آرامش و راحتی را به همراه داشته باشد یا برعکس، انواع ناراحتی را ایجاد کند. درصورتی‌که به مشکلات و ناراحتی‌ها توجه نکنید، مشکلات بزرگ‌تری ایجاد می‌شود. مشکلی که به آن تحلیل لثه در بارداری می‌گوییم، در این گروه قرار دارد.

تحلیل لثه در بارداری به معنای ساده‌تر، از بین رفتن بافت نرم لثه همراه با تورم، درد در هنگام جویدن غذا و احساس لق‌شدن دندان‌ها است. شایع‌ترین دلیل تحلیل لثه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است که باعث ایجاد پلاک روی دندان می‌شود.

پلاک یک لایه چسبنده نامرئی است که از باکتری‌ تشکیل‌شده است. زمانی که نشاسته و قند موجود در غذا با باکتری‌هایی که در دهان وجود دارند، ترکیب شود و روی دندان‌ قرار بگیرد، پلاک ایجاد می‌شود.

خوشبختانه پلاک با رعایت موارد بهداشتی مانند مسواک زدن و کشیدن نخ دندان روزانه، مصرف کم قند، شیرینی و خوراکی‌های اسیدی و حتی تمیز کردن اصولی دندان توسط دکتر دندانپزشک، از بین می‌رود.

هر چه پلاک دندان مدت زمان طولانی‌تری باقی بماند، لثه و دندان را بیشتر تحریک می‌کند. بهترین روش پیشگیری از عقب‌نشینی لثه در بارداری، رعایت موارد بهداشتی و ویزیت دوره‌ای دندانپزشک است. اگر علائم تحلیل لثه در حاملگی را دارید یا دچار بیماری التهاب لثه هستید، باید برای تشخیص دقیق و درمان به‌موقع به دندانپزشک مراجعه کنید. در وب‌سایت کودک متفاوت امکان مشاوره تلفنی با دکتر دندانپزشک و ارتباط آنلاین نیز وجود دارد.

علائم تحلیل لثه در بارداری

تحلیل لثه در حاملگی یا ژنژیویت بارداری تا حد زیادی شبیه به التهاب لثه‌ای است که در خارج از زمان بارداری رخ می‌دهد و می‌تواند شامل التهاب و قرمزی لثه به دلیل تجمع پلاک و دندان درد در زمان جویدن غذا شود. اگر در دوران بارداری لثه‌های قرمز، حساس یا متورم دارید، تنها نیستید.

به‌طورکلی، خانم‌ها بیشتر در اوایل سه‌ماهه اول بارداری به عقب رفتگی لثه در بارداری مبتلا می‌شوند که علائم آن در سه‌ماهه دوم بدتر می‌شود و معمولاً در سه‌ماهه سوم به اوج خود می‌رسد. علائم و نشانه‌های کلیدی تحلیل لثه در بارداری عبارت‌اند از:

• بافت لثه قرمز، متورم یا حساس
• خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• عقب رفتن لثه
• سطح لثه براق
• بوی بد دهان حتی بعد از مسواک زدن
• فاصله بین دندان‌ها و لثه
• دندان‌های حساس یا لق
• مشکل یا درد هنگام جویدن غذا
• احساس مزه بد در دهان
• لکه‌های رنگی روی لثه

چه زمانی برای تحلیل لثه در بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟

حتماً با مشاهده علائم از بین رفتن لثه در زمانی که باردار هستید، به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک ممکن است در سه‌ماهه دوم یا سه‌ماهه سوم بارداری، تمیز کردن مداوم دندان‌ها را برای کمک به مبارزه با اثرات افزایش پروژسترون و جلوگیری از التهاب لثه توصیه کند. این پلاک اضافی روی دندان ممکن است باعث تورم، خونریزی، قرمزی و حساسیت در لثه شود. در نتیجه، حتی اگر زنان باردار از یک برنامه منظم رعایت بهداشت دهان و دندان پیروی کنند، بیشتر در معرض ابتلا به ژنژیویت خواهند بود.

برای بهبود تحلیل لثه به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

با توجه به اینکه تحلیل رفتن لثه در بارداری مربوط به بیماری‌های دهان و دندان است، دکتر دندانپزشک اولین پزشک پیشنهادی برای درمان آن است. انجام معاینات منظم دندانپزشکی، جرم‌گیری دندان، بررسی بیماری‌های دهان و دندان و هرگونه درمان ضروری در دوران بارداری بسیار مهم است.

در زمان تعیین وقت حضوری ویزیت دندانپزشک به خاطر داشته باشید که حتماً هر علائمی که تجربه می‌کنید مانند درد و خونریزی لثه، چه زمانی شروع به تجربه علائم کردید؟، آیا علائم شما مداوم بوده است یا گاه‌به‌گاه؟ و داروهایی که مصرف می‌کنید از جمله ویتامین‌ها، گیاهان دارویی یا سایر مکمل‌ها را به دندانپزشک اطلاع دهید.

درمان عقب‌نشینی لثه در بارداری در هر سه‌ماهه بارداری بی‌خطر است. بااین‌حال، سه‌ماهه دوم امن‌ترین سه‌ماهه‌ای است که در آن درمان دندانپزشکی انجام می‌شود. سه‌ماهه سوم نیز بی‌خطر است، اما ممکن است نیاز باشد تا بیمار برای مدت طولانی استراحت کند.

برای ارتباط با دکتر دندانپزشک یا متخصص زنان می‌توانید از طریق سایت کودک متفاوت اقدام کنید. در کودک متفاوت علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر زنان و دندانپزشک وجود دارد.

علت تحلیل لثه در بارداری چیست؟

تحلیل لثه به دلیل افزایش سطح استروژن و پروژسترون در دوران حاملگی ایجاد می‌شود. این دو، هورمون‌های ضروری برای رشد و تکامل جنین هستند، اما در کنار آن تغییرات زیادی را در بدن خانم‌ها ایجاد می‌کنند.

یکی از این تغییرات، عفونت و خونریزی لثه است که در نهایت باعث تحلیل لثه می‌شود. اگرچه به‌طور قطعی علت ایجاد این بیماری مشخص نیست، اما پزشکان فکر می‌کنند ممکن است به دلایل زیر باشد:

• کاهش توانایی بدن برای مبارزه با باکتری‌های پلاک
• افزایش جریان خون در بافت لثه
• مشکلات زمینه‌ای لثه
• استفراغ‌های مداوم در دوران بارداری
• مصرف زیاد قند و شیرینی و بیماری دیابت
• مصرف دخانیات

حالت اسیدی استفراغ می‌تواند به دندان آسیب برساند. هورمون‌های بارداری، حلقه ماهیچه‌ای که غذا را داخل معده نگه می‌دارد، نرم می‌کنند. در نتیجه با رفلکس معده (بازگرداندن غذا یا نوشیدنی) یا استفراغ مکرر، اسیدهای قوی معده دندان‌های شما را می‌پوشانند، به سطح دندان (مینای دندان) آسیب می‌رسانند و خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهند.

عوامل خطر تحلیل لثه در بارداری

در مراحل اولیه تحلیل لثه در بارداری، بافت‌های نگه‌دارنده دندان ملتهب، قرمز و متورم می‌شوند. درصورتی‌که درمان مناسب صورت نگیرد، دندان‌ها آسیب می‌بینند. همچنین در مواردی مشخص‌شده است که پیشرفت بیماری تحلیل لثه در بارداری با زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد ارتباط دارد!

راه های تشخیص تحلیل لثه در بارداری چیست؟

دندانپزشکان علائم تحلیل لثه را طی یک معاینه تشخیص می‌دهند. تاریخچه دندانپزشکی و پزشکی و شرایطی که ممکن است در علائم شما نقش داشته باشد (مانند مصرف داروهای خاص یا انواع بیماری‌ها) و معاینه دندان، لثه، دهان و زبان برای علائم پلاک و التهاب را بررسی می‌کنند.

اندازه‌گیری عمق شیار بین لثه و دندان با قرار دادن یک پروب دندانی به نام «پروب پریودنتال» در کنار دندان و زیر خط لثه در چندین محل در سراسر دهان انجام می‌شود. در یک دهان سالم، عمق شیار دندانی معمولاً بین 1 تا 3 میلی‌متر است و عمق بیشتر از 4 میلی‌متر ممکن است نشان‌دهنده بیماری لثه باشد.

آزمایش‌های دیگر نیز درصورتی‌که مشخص نباشد چه عاملی باعث التهاب لثه شما شده است، انجام می‌شود. اگر بیماری لثه پیشرفته باشد، ممکن است دندانپزشک شما را به متخصص بیماری‌های لثه (پریودنتیست) ارجاع دهد.

درمان و تسکین درد تحلیل لثه در بارداری

درمان سریع معمولاً علائم را کم می‌کند و از تبدیل آن به بیماری‌های جدی‌تر لثه و از دست دادن دندان جلوگیری می‌کند. زمانی بهترین شانس را برای درمان موفقیت‌آمیز دارید که یک برنامه خوب و روزانه مراقبت از دهان و دندان را انتخاب و عمل کنید و مصرف دخانیات را کنار بگذارید.

• تمیز کردن حرفه‌ای دندان: تمیز کردن حرفه‌ای اولیه شامل از بین بردن تمام آثار پلاک، تارتار و باکتری‌ها توسط دندانپزشک است که به آن جرم‌گیری گفته می‌شود. جرم‌گیری تمام پلاک و باکتری‌ها را از سطوح دندان و زیر لثه شما پاک می‌کند و با جلوگیری از تجمع بیشتر تارتار، بهبودی و سلامت دهان و دندان را به شما برمی‌گرداند.
• ترمیم دندان: دندان‌های نامرتب ممکن است لثه‌های شما را تحریک کرده و حذف پلاک را سخت‌تر کند. اگر مشکلات دندان‌ها یا ترمیم‌های دندانی به التهاب لثه شما کمک کند، دندانپزشک این روش را توصیه می‌کند.
• کلسیم: در دوران بارداری، برای محافظت از استخوان‌ها و نیازهای کودک در حال رشد و جلوگیری از عوارض بارداری، باید مقدار کلسیمی که می‌خورید یا می‌نوشید را افزایش دهید. در این زمینه می‌توانید با دکتر زنان هم مشورت کنید و یا از سیستم مشاوره تلفنی با دکتر زنان وب‌سایت کودک متفاوت استفاده کنید.
• ویتامین‌ها: ویتامین D کمک می‌کند تا بدن از کلسیم استفاده کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند به افزایش ویتامین D کمک کند. اگر ویتامین D کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنید، می‌توانید مکمل مصرف کنید اما حتماً از پزشک یا متخصص زنان و زایمان خود بپرسید که آیا نیاز به مصرف مکمل ویتامین D دارید یا خیر.

دارو برای تحلیل لثه در بارداری

یکی دیگر از گزینه‌های درمان ژنژیویت یا تحلیل لثه در بارداری، تجویز آنتی‌بیوتیک‌ توسط دندانپزشک است. آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی معمولاً شامل کلرهگزیدین‌های موجود در دهان‌شویه‌ها، داکسی سایکلین ژلی برای قرارگیری در پاکت‌های خالی دندان‌های افتاده و مینوسایکلین‌های پودری برای پاک‌سازی دندان هستند.

برای درمان تحلیل لثه در بارداری از جراحی هم استفاده می شود؟

در موارد پیشرفته و حاد، جراحی یک گزینه است. اما در بیشتر موارد ممکن است آنتی‌بیوتیک که با عفونت باکتریایی مبارزه می‌کند و همچنین دهان‌شویه‌هایی که می‌توانند بیماری لثه را درمان کنند توسط دندانپزشکان تجویز شود.

درمان خانگی تحلیل لثه در بارداری

• بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید و هر سه تا چهار ماه یک‌بار آن را تعویض کنید.
• مصرف سیگار و تنباکو را کنار بگذارید.
• روزانه نخ دندان بکشید و برای کمک به کاهش پلاک بین دندان‌ها از دهان‌شویه استفاده کنید.
• در زمان خواب، سر خود را کمی بالاتر نگه‌دارید. این روش سبب کاهش تورم و خونریزی در دهان می‌شود.
• شستشوی دهان با دهان‌شویه یا آب‌نمک می‌تواند به بهبود زخم‌ها و تسکین درد لثه‌ها بعد از عمل جراحی کمک کند.
• مواد غذایی سالم و مقوی مصرف کنید: آجیل و مغزها، ماهی، کاکائو و چای سبز
• نوشیدن آب کافی را فراموش نکنید. نوشیدن آب کافی باکتری‌های عامل التهاب لثه را از بین می‌برد.

برای درمان تحلیل لثه در حاملگی باید به کدام پزشک مراجعه کرد؟

رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک متخصص، بهترین روش پیشگیری، درمان و مدیریت بیماری عقب‌نشینی لثه در بارداری است. هرچه زودتر اقدام کنید، دهان و دندان سالم‌تری خواهید داشت و به عوارض تحلیل لثه در بارداری دچار نخواهید شد. برای ارتباط با دکتر دندانپزشک یا دکتر زنان می‌توانید از طریق سایت کودک متفاوت اقدام کنید. در کودک متفاوت علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

عوارض تحلیل لثه در حاملگی

اگر پسروی لثه در بارداری درمان نشود، استخوانی که از دندان‌ها محافظت می‌کند به‌مرور از بین می‌رود و لثه‌ها دچار عفونت می‌شوند. در چنین شرایطی دندان‌ها لق می‌شوند و در نهایت ممکن است دندان‌هایتان را از دست بدهید.

اگر لثه‌های شما آسیب ببیند، امکان رشد مجدد لثه وجود ندارد. بااین‌حال، درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند به جلوگیری از بدتر شدن این بیماری کمک کنند. همچنین حقیقت تکان‌دهنده‌ای وجود دارد که خانم‌های باردار مبتلا به بیماری تحلیل رفتن لثه، 7 برابر بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس و تولد نوزادان با وزن کم هستند!

مراحل پیشگیری از تحلیل لثه در بارداری

• حداقل دو بار در روز، ترجیحاً صبح و شب به‌طور کامل مسواک بزنید تا بیشتر از پلاک‌های دندان پاک شود.
• حداقل دو دقیقه را صرف مسواک زدن کنید.
• می‌توانید از خمیردندان‌های ضد پلاک استفاده کنید تا از پوسیدگی و التهاب لثه محافظت کنید.
• پس از مسواک زدن کاملاً دهان خود را بشویید تا از شر باکتری‌های موجود در بخش‌های مختلف دهان خلاص شوید.
• روزانه از نخ دندان استفاده کنید تا از تجمع باکتری جلوگیری کند.
• برای کمک به حذف راحت‌تر باکتری‌های پلاک و لثه‌های سالم‌تر، از دهانشویه استفاده کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید؛ مطمئن باشید که به‌اندازه کافی کلسیم، ویتامین D،C و A، فسفر و پروتئین دریافت می‌کنید.
• از میان‌وعده‌های شیرین پرهیز کنید.
• زمانی که به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، اطلاع دهید که شما باردار هستید.
• با دندانپزشک خود صحبت کنید که آیا پر کردن دندان جدید یا جایگزینی دندان باید تا پس از تولد نوزاد به تعویق بیفتد یا خیر.
• اگر نیاز به عکس‌برداری با اشعه ایکس از دندان داشته باشید، دندانپزشک شما معمولاً تا زمان به دنیا آمدن فرزندتان منتظر می‌ماند، حتی اگر اشعه ایکس روی شکم یا لگن تأثیری نداشته باشد.
• در مورد مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها، از جمله چک آپ و مسواک زدن، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
• از غذاهای اسیدی پرهیز کنید. زیرا می‌توانند مینای دندان شما را از بین ببرند و باعث پوسیدگی شوند.

آیا تحلیل لثه در بارداری خطرناک است؟

درصورتی‌که پس‌روی لثه در دوران بارداری را جدی نگیرید، با عوارضی مانند پوسیدگی و افتادن دندان‌ها و تحلیل استخوان نگهدارنده دندان‌ها همراه خواهد بود. در بیشتر موارد، التهاب لثه  در بارداری، بعد از تولد نوزاد از بین می‌رود. اما اگر علائم شما ادامه پیدا کرد، بلافاصله به دندانپزشک خود اطلاع دهید

سوالات متداول شما

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک متخصص

بین 60 تا 70 درصد خانم‌ها به تحلیل لثه در بارداری مبتلا می‌شوند. ژنژیویت بارداری تفاوت چندانی با التهابات لثه‌ای در مدت زمان‌های خارج از بارداری ندارد و مانند نوجوانانی که سن بلوغ خود را می‌گذرانند و به التهاب لثه مبتلا می‌شوند، مکن است به خاطر تغییرات هورمونی رخ دهد.

اگر باردار هستید یا بارداری در پیش روی شماست، از همین الان سلامت دهان و دندان خود را جدی بگیرید و برنامه منظم برای مراجعه به دکتر دندان‌پزشک داشته باشید. دکتر دندانپزشک سلامت دندان شما را در طول بارداری ارزیابی می‌کند و می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به ژنژیویت در دوران بارداری کمک کند.

برای پیدا کردن بهترین دندانپزشک می‌توانید از طریق سایت کودک متفاوت اقدام کنید. در کودک متفاوت علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی نیز وجود دارد. به یاد داشته باشید که هیچ‌وقت برای درمان بیماری لثه دیر نیست و میزان بهبودی شما، به میزان پیشرفت بیماری و مراقبت‌های درمانی دریافتی بستگی دارد.

کودک متفاوت مراقب سلامتی شماست!