کوتاهی قد مسئله ای است که براثر عوامل مختلف همچون اختلالات ژنتیک، عملکرد سیستم غدد اندوکرین ، رژیم غذایی و وجود بیماری های مزمن ممکن است به وجود بیاید. رشد و افزایش قد کودک همیشه یک معضل بزرگ برای پدر و مادر است و معمولا به دنبال راه حلی برای این معضل هستند. در این مقاله سعی بر آن شده تا عوامل موثر بر افزایش قد را بیان کنیم و به یکی از راه های افزایش قد کودک بپردازیم.
عوامل موثر بر رشد قد کودک
ژنتیک: ژن ها از عوامل موثر بر رشد قدی کودک هستند ولی تمامی مشخصات قدی مرتبط با ژنتیک نیستند و تا حدودی میتواند بر بلندی یا کوتاهی قد موثر باشد.
عوامل محیطی: زندگی در شرایطی که ممکن است کودک در معرض آلودگی هوا و یا دود سیگار باشد ممکن است رشد کودک دچار اختلالاتی بشود.
خواب کافی: خواب کافی یعنی خواب بین ۸تا۱۱ ساعت برای ترمیم بافت های آسیب دیده و رشد قدی کودک موثر است.
هورمون رشد: (HGH) این هورمون در مواقع خواب عمیق از غده هیپوفیز ترشح و کمک زیادی به رشد قدی کودک میکند.
تغذیه: افزایش قد کودک با تغذیه رابطه مستقیمی دارد غذای کودک باید به گونه ای باشدکه تمامی مواد مغذی و ویتامین ها را دریافت کند و از قراردادن غذاهای ناسالم در رژیم غذایی بپرهیزد.
ورزش: تا زمان قبل از اتمام سن رشد یکی از راه های افزایش قد تمرینات ورزشی به خصوص تمرینات کششی است.
سیستم ایمنی: برخی بیماری های مزمن ممکن است باعث کوتاهی قد کودک شوند. بنابراین با بهبود سیستم ایمنی بدن از طریق رژیم غذایی مناسب و تامین ویتامین های مورد نظر سیستم ایمنی را در مقابل بیماری ها تقویت کنید.
ویتامین ها و مواد مغذی موثر در رشدکودک
۱-کلسیم
کلسیم یکی از مواد ضروری برای رشد و افزایش تراکم استخوان و همچنین ماده اصلی ساختمان استخوان کودک است. هر کودک باید روزانه چیزی نزدیک به ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم کلسیم دریافت کند. یک لیوان شیر در حدود ۳۰۰ میلی گرم کلسیم داشته و میتواند یک پنجم نیاز روزانه کودک شما به کلسیم را تامین کند.
موادغذایی حاوی کلسیم:
شیر
پنیر
ماست
تخم مرغ
گیاهان برگ سبز تیره مانند اسفناج
ماهی ساردین
نکته: بعضی غذاها مهارکننده جذب کلسیم اند و بر روی رشد اثر منفی دارند. این غذاها شامل نوشیدنی های حاوی کربوهیدارت ها، نمک، چربی، شکر و قهوه می باشند. بنابراین بهتر است این مواد غذایی را از رژیم کودک خود حذف کنید.
۲- منیزیم
منیزیم یکی از عوامل افزایش تراکم استخوانیست که با تحریک غده تیروئید هورمون کلسیتونین را ترشح میکند، این هورمون میزان کلسیم خون را کنترل میکند با افزایش میزان کلسیم و منیزیم رشد استخوان ها شکل میگیرد.
مواد غذایی حاوی منیزیم:
شکلات تیره
انجیر
موز
بادام
حبوبات
۳- روی
عنصر روی با تاثیر مثبت بر غده تیروئید و ترشح کلسیتونین و با تاثیر بر افزایش تولید ویتامین D(جذب کلسیم) رشد استخوانی و افزایش قد را منجر میشود. از سوی دیگر روی با تاثیر بر فعالیت هورمون سوماتومدین موجب بهبود وضعیت بافت های غضروفی و استخوان شده و تاثیر زیادی بر رشد استخوانی دارد.
مواد غذایی حاوی روی:
قارچ
میگو
بوقلمون
زرده تخم مرغ
سیر
حتما بخوانید: قد و وزن کودکان زیر ۴ سال به تفکیک سن و جنس چقدر باید باشد؟
۴- فسفر
استخوان از کلسیم و فسفر تشکیل شده که فسفر در کنار کلسیم ساختار محکم استخوانی را تشکیل میدهد. با ایجاد تعادل بین دریافت کلسیم و فسفر رشد قدی کودک اتفاق می افتد.
موادغذایی حاوی فسفر:
گوشت سفید مانند مرغ و ماهی
تخم مرغ
لبنیات
۵- آهن
آهن به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده هموگلوبین وظیفه انتقال اکسیژن به سلول های بدن را دارد. کمبود آهن موجب نقض در اکسیژن رسانی است و در نتیجه منجر به کم خونی کودک میشود. استفاده از آهن در کودکانی که فقر آهن دارند موجب افزایش قد آن ها میشود. به طورمعمول یک کودک۳ ساله حدود۷ میلی گرم آهن نیاز دارد اما کودکان ۴ تا ۸ سال میزان این نیاز ۱۰ میلی گرم در یک روز است.
مواد غذایی حاوی آهن:
اسفناج
جگر
حبوبات
گوشت قرمز
کینوآ
۶– ویتامین های گروه B+
از بین ویتامین های گروه B ویتامین B1 و B2 در رشد قد و جلوگیری از کوتاهی قد نسبت به بقیه موثرتر هستند.
مواد غذایی حاوی ویتامین های گروه B+:
بادام
هویج
ارده
پسته
پنیر
۷– ویتامین K
ویتامین K در ساخت پروتئین استئوکلسین(پروتئین استخوانی) نقش دارد . این ویتامین با اتصال کلسیم و فسفر موجب تقویت استخوان و کاهش نرمی استخوانی در کودکان میشود.
موادغذایی حاوی ویتامین K:
کلم بروکلی
کاهو
پیازچه
آلوبخارا
حتما بخوانید: راه حل های جدید طب سنتی برای افزایش قد کودکان زیر ۳ سال
۸- ویتامین C
یکی از ویتامین های اساسی برای رشد و نیز افزایش قد و رشد اسکلتی ویتامین C است. این ویتامین باعث افزایش ساخت بافت همبند و تاندون ها و سایر اجزای بافت اسکلتی شده و استحکام بیشتر آن را موجب می شود. همچنین این ویتامین با تقویت سیستم ایمنی بدن از بروز بیماری های موثر بر رشد کودک پیشگیری میکند.
موادغذایی حاوی ویتامین C:
زردآلو
توت فرنگی
انبه
سیب
پرتقال
گوجه فرنگی
۹- ویتامین D
ویتامین D با افزایش جذب کلسیم و نشست آن در استخوان باعث تحریک رشد اسکلت استخوانی و بلندتر شدن قد می گردد. نورخورشید منبع غنی ویتامین D است اما کودکانی که در شهرهای بزرگ با شاخص بالای آلودگی هوا زندگی میکنند نورخورشید معمولا به طور کامل جذب نمیشود بنابراین پزشکان استفاده از مکمل ها را توصیه میکنند.
موادغذایی حاوی ویتامین D:
تن ماهی
شیر غنی شده
جگر
پنیر
زرده تخم مرغ
شربت افزایش قد کودک
شربت های افزایش قد امروزه طرفداران زیادی دارند که میتوانند کمبود ویتامین ها و مواد مغذی بدن کودک را تامین کنند. امروزه این شربت ها با طعم ها و ترکیبات مختلف در بازار وجود دارند که براساس میزان مواد مغذی و ویتامین ها کاربرد آن ها متفاوت است.
صفحه های استخوان تا قبل از سنین ۲۰ سالگی باز هستند تا زمانی که این صفحات باز هستند رشد اتفاق می افتد. شربت افزایش قد کودک موجب تغییر و تحول رشد استخوان در کودک و نوجوانان است. همچنین این شربت ها حاوی مقدار مشخصی از ویتامین ها و مواد مغذی است که بدن در هر سنی به آن نیاز دارد و به رشد استخوانی و تحکیم استخوان ها کمک میکند.
در صورتی که مقدار جذب ویتامین ها و موادمغذی بیش از حد شود ممکن است برخی عارضه به دنبال داشته باشد. پس طبق دستور پزشک و در دوزمصرفی مشخص مصرف شود.
قبل از شروع به مصرف این مکمل ها حتما به پزشک مراجعه کنید تا میزان فعالیت غده های هیپوفیز و تیروئید سنجیده شود و سپس در صورت نیاز استفاده از شربت های افزایش قد را شروع کنید.
حتما بخوانید: علل اصلی کوتاهی قد کودکان و جدیدترین راههای افزایش آن از دید متخصصان
بهترین شربت های افزایش قد کودکان در دنیا و ایران
ویدیوی افزایش قد کودکان در طب سنتی
دانلود ویدیو