کودک متفاوت مرجع رشد و خلاقیت کودکان
امروز در سایت کودک متفاوت در مورد رشد خلاقیت کودکان صحبت خواهیم کرد
چند بار تا به حال، بلافاصله پس از شروع کلاس یا سخنرانی، احساس خواب‌آلودگی کردید یا حوصله‌تان سر رفته؟ مطمئنا در ذهنتان دنبال نقشه‌ی فرار بودید. بچه‌ها دقیقا به ازای هر باری که شما می‌خواهید برای آن‌ها از درس‌های پر رمز و راز زندگی بگویید؛ چنین حسی دارند با این تفاوت که از شما خیلی کم طاقت‌ترند.
با این اوصاف تکلیف شما به عنوان یک والد دغدغه‌مند چیست و چطور باید این درس‌های اخلاقی را به فرزندتان منتقل کنید؟ پاسخ ساده است: این موارد را با یک فعالیت لذت‌بخش مثل دیدن انیمیشن مناسب کودکان که بچه‌ها عاشق آن هستند، همراه کنید. به منظور انجام این کار باید با استفاده از لیستی شامل انیمیشن‌های متناسب با سن کودک، یک سرگرمی آموزنده برای فرزندتان بسازید.
در دهه‌‌های گذشته، ما شاهد رشد گسترده صنعت انیمیشن بوده‌ایم. اوایل، انیمیشنها، مختص کودکان بود، اما به سرعت به یک غول بزرگ تبدیل شد و برای همه افراد در هر سن و سلیقه‌ای، سرگرمی فراهم کرد. به همین دلیل به هنگام انتخاب انیمیشن مناسب، باید به گروه سنی آن و پیام‌هایش توجه لازم را داشته باشید. ما قصد داریم در این مقاله، لیستی از انیمیشن‌های مناسب برای کودکان به همراه پیام‌های آموزنده آن‌ها را به شما ارائه دهیم. پیشنهاد می‌کنیم در ادامه همراه ما باشید.
فهرست مطالب
قرمزشدن (۲۰۲۲ Turning Red): بلوغ بیشتر از آن که ترسناک باشد، تجربه‌ای متفاوت است
انیمیشن قرمزشدن محصول سال ۲۰۲۲ کمپانی پیکسار و مخصوص نوجوانان یا کودکان در آستانه بلوغ است. این کارتون خلافاته در سایت‌های خارجی مناسب ۱۰ سال به بالا و در سایت‌های فارسی‌زبان مناسب ۱۳ سال به بالا معرفی شده است. «مِی» دختر ۱۳ ساله چینی- کانادایی است که به‌هنگام بلوغ و تجربه احساسات مختلف، اتفاقی عجیب و جادویی برای او می‌افتد. تجربه بلوغ برای هر نوجوانی می‌تواند ترسناک و عجیب باشد. هجوم احساسات مختلف و تلاش برای پذیرفته‌شدن در جامعه و شکل‌گیری یک هویت مستقل، موضوعی است که تقریبا هر نوجوانی آن را تجربه می‌کند.
این برهه زندگی تقریبا در هر فرهنگی به‌عنوان یک دوره ترسناک و ناهنجار توصیف می‌شود، اما کارگردان قرمز شدن، بلوغ و نوجوانی را از دریچه‌ای جدید نگاه می‌کند. قرمزشدن پیامی با این عنوان برای تمام نوجوانان دارد: «تغییرات این دوره کاملا طبیعی است و جایی برای شرمساری وجود ندارد». ماجراهایی که برای مِی و مادرش رخ می‌دهد باعث می‌شود هر نوجوان بیننده این کارتون احساس کند در تجربه این پروسه تنها نیست. همدلی دوستان مِی و کمک به او در مدیریت احساساتش می‌تواند یک الگوی مثبت برای بچه‌های این گروه سنی باشد. در پایان می‌توان گفت این انیمیشن مناسب کودکان در آستانه بلوغ، نوجوانان و والدین است و برای تمامی این افراد پیام مهمی را دربردارد.
انیمیشن افسون(Encanto 2021)، معمولی بودن هیچ عیبی ندارد
این انیمیشن یکی از آثار جدید دیزنی است که در مدت کوتاهی توجه زیادی را به خودش جلب کرده و برای کودکان ۶ سال به بالا مناسب شناخته شده است. نکته‌ای که از ابتدای تماشای این فیلم توجه مخاطب را به سمت خود جلب می‌کند این است که برخلاف سایر انیمیشن‌های قهرمان ساز، این کارتون کاملا خانواده محور است. بهترین درس این خانواده جادویی به نظر این است که هیچ خانواده‌ای بدون اشکال نیست و برای کودک این باور را ایجاد می‌کند که «معمولی بودن» هیچ ایرادی ندارد.
احتمالا شما هم در تمام لحظاتی که میرابل به دلیل نداشتن استعداد جادویی احساس طردشدگی یا تمسخر می‌کند، با او هم‌ذات‌پنداری کنید و این، همان نقطه پیوند با مخاطب است، اما او در این انیمیشن به همه ثابت می‌کند نیازی نیست که استعداد ویژه یا نبوغ خارق‌العاده‌ای داشته باشید. شاید عشق به عزیزان و خانواده، قوی‌ترین جادویی است که هر کسی در دل خودش دارد و او را به سمت تلاش و کوشش برای یافتن بهترین راه‌حل در برخورد با مشکلات، هدایت می‌کند. اگر بخواهید ریزبینانه نگاه کنید، در این انیمیشن می‌توان چهره‌ها و رنگ‌های پوست مختلف را مشاهده کرد. همچنین شخصیت‌ها متناسب با آداب و رسوم و سنت خود لباس پوشیده‌اند که بسیار چشم‌نواز است. به طور کلی اگر دنبال یک انیمیشن مناسب کودکان هستید که همه خانواده دوستش داشته باشند، افسون بهترین گزینه است.
انیمیشن ران اشتباه رفته است (۲۰۲۱ Ron’s Gone Wrong)، دوست مجازی بهتر است یا حقیقی؟
رابطه فرزند شما با فضای مجازی چطور است؟ انیمیشن ران اشتباه رفته است، محصول سال ۲۰۲۱ پیکسار بوده و در سایت‌های ارزیابی ایرانی مناسب ۱۰ سال به بالا و در سایت‌های خارجی مناسب ۸ سال به بالا معرفی می‌شود. داستان درباره پسر ۱۱ ساله‌ای به نام بارنی و دوست رباتش ران است. شرایطی که بارنی به طور اتفاقی در آن قرار می‌گیرد به شکل ریزبینانه‌ای آسیب‌های فضای مجازی و قسمتی از پشت پرده شبکه‌های اجتماعی را به فرزندتان نشان می‌دهد.
شما می‌توانید در خلال سکانس‌های مختلف با فرزندتان درباره این که چطور می‌توان هم از این فضا استفاده کرد و هم از آسیب‌های آن در امان ماند، صحبت کنید. فیلم نکات واضحی را در مورد نیاز هر انسان به ارتباط‌ها و دوستان واقعی به جای ارتباط مجازی نشان می‌دهد. همچنین این انیمیشن حس تنهایی که هر کسی در اثر غوطه‌ور شدن در دنیای دیجیتال تجربه می‌کند را به خوبی به تصویر کشیده. درواقع در این انیمیشن، اعتیاد به فضای مجازی و اینترنت و تاثیر آن درهوش اجتماعی و ارتباطی فرزندان به خوبی به نمایش درآمده است. به طور خلاصه اگر دنبال فرصتی برای پیش کشیدن استفاده صحیح از اینترنت و تکنولوژی با کودک خود هستید دیدن این انیمیشن این فرصت را در اختیارتان قرار می‌دهد.
مجموعه داستان اسباب بازی‌ها(Toy story 1995-2019)، چشیدن طعم دوستی و همکاری
این انیمیشن یکی از مجموعه‌های محبوب کمپانی پیکسار است که تا کنون ۴ سری از آن منتشر شده است. داستان درباره ماجرای اسباب‌بازی‌های یک پسر بچه به‌نام «اندی» است. شخصیت‌های مختلفی در این انیمیشن وجود دارند، اما محبوب‌ترین اسباب بازی به نام «گاوچران وودی» بیشترین حضور را در سکانس‌های مختلف دارد. این انیمیشن، اهمیت دوستی، کارتیمی، مسئولیت‌پذیری، بخشندگی و صمیمیت را به‌خوبی برای کودکان به نمایش درمی‌آورد.
به دلیل استفاده زیاد از قوه تخیل در این انیمیشن، بهتر است با فرزندتان درباره این که چه چیزهایی واقعی و چه چیزهایی خیالی هستند صحبت کنید. خیلی وقت‌ها قهرمان هر قسمت، اشتباه می‌کند و بعد درصدد جبران و عذرخواهی برمی‌آید، این لحظات بهترین وقت است که درباره این صحبت کنید که در دنیای واقعی، کدام اشتباه‌ها قابلیت جبران دارد؟ بگذارید به شما بگوییم، روند داستان شگفت‌انگیز است و هرگز خسته نمی‌شوید. همچنین بینندگان در تمام سنین را به طور کامل سرگرم خواهد کرد.
نکته: برای هر قسمت این مجموعه گروه سنی مناسب را چک کنید.
انیمیشن کلاوس (Klaus 2019)، خوبی و مهربانی واگیردار است!
این انیمیشن کمدی در سایت‌های مختلف ارزیابی، مناسب سن ۶ سال به بالا معرفی شده است. شخصیت اصلی این داستان یک پسر تنبل به نام جاسپر است و تمام وقایع حول محور چالش‌هایی است که در زندگی جدیدش با آن رو برو می‌شود. داستان با حضور در یک شهر با فضای تاریک و پر از خشونت و کینه‌های قدیمی اهالی آن آغاز می‌شود، اما اوضاع به همین منوال نمی‌ماند. همچنین در خلال اتفاقات به موضوع کریسمس و بابانوئل با روایتی متفاوت می‌پردازد. نکته جذاب در این انیمیشن، ساختارشکنی مثبتی است که کودکان با کمک جاسپر برای تغییر شرایط، ایجاد می‌کنند و همه را به سمت صلح و دوستی سوق می‌دهند.
شخصیت‌ها در موقعیت‌های زیادی بین تصمیمات خوب و بد گیر می‌افتند و دو دل می‌شوند. شما در هر سکانسی که شخصیت‌ها دچار تردید می‌شوند، می‌توانید با کودک خود درباره حل‌مسئله و مدیریت بحرانی پیشنهادی‌اش؛ صحبت کنید. به طور مثال از او بپرسید اگر او به جای آن‌ها بود چه کار می‌کرد؟ این که در جریان داستان، تمام شخصیت‌ها در طی مسیر تلاش می‌کنند به نسخه بهتری از خودشان تبدیل شوند جذاب‌ترین قسمت ماجرا است.
یکی از مهم‌ترین پیام‌های این انیمیشن که در قالب یک دیالوگ هم بیان می‌شود این است: «عمل خیر و خالص فداکارانه همیشه واگیردار است». کودکان در همراهی با شخصیت اصلی داستان، یاد می‌گیرند که گاهی ممکن است مسیر زندگی یک فرد تغییر کند و در محیطی قرار بگیرد که به‌هیچ‌وجه خوشایند نیست، اما همیشه می‌توان به سمت ایجاد تغییر مثبت قدم برداشت و همان محیط را به جایی دوست داشتنی تبدیل کرد.
انیمیشن کوتاه ایان ( Ian 2019)، محدودیت‌ها واقعیت ندارند
ایان یک انیمیشن کوتاه ۹ دقیقه‌ای بی‌کلام، براساس یک داستان واقعی است و در فهرست نهایی اسکار بهترین انیمیشن کوتاه ۲۰۱۹ قرار گرفته است. این انیمیشن مناسب کودکان، روایت یک پسر کلاس چهارمی است که به بیماری فلج مغزی مبتلا است و این بیماری باعث می‌شود که بدن او کم‌کم تحلیل برود و قدرت راه رفتن را از دست بدهد، اما او عاشق زمین بازی است. در تمام لحظاتی که ایان مسخره می‌شود یا تنها می‌ماند کودک شما می‌تواند همدلی با او را یاد بگیرد می‌توانید در تمام این صحنه‌ها از فرزندتان بپرسید: ایان چه احساسی را تجربه می‌کند؟ یا اگر در زمین بازی او را می‌دیدی چه کار می‌کردی؟
انیمیشن ایان در این ۹ دقیقه به فرزندتان می‌آموزد نباید در برابر سختی‌ها تسلیم شد. می‌توانید به کودکتان در حین تماشای این انیمیشن یادآور شوید حصارهای زمین بازی، دقیقا مثل تفاوت‌هایی است که هر کسی با دیگری دارد اگر آن‌ها را باور کنیم و تسلیم شویم، از تمام دوستان و هر علاقه‌ای که دارید دور می‌مانید. ایان یاد می‌گیرد چطور از این حصارها عبور کند و به همه ثابت کند آن‌ها واقعیت ندارند. به نظر می‌رسد هر کودکی نیاز دارد ایان را ببیند. در واقع این انیمیشن یک فرصت مناسب برای آموزش همدلی به کودکان ایجاد می‌کند.
انیمیشن درون و بیرون (۲۰۱۵ Inside Out)، چه کسی در برج کنترل ذهن تو نشسته است؟
اگر دنبال انیمیشن آموزشی مناسب کودکان برای یاد دادن احساسات مختلف به فرزند خود هستید، انیمیشن درون و بیرون، بهترین انتخاب است. این فیلم در سایت‌های ارزیابی ایرانی مناسب ۸ سال به بالا و در سایت‌های خارجی مناسب ۶ سال به بالا تشخیص داده شده است. داستان درباره دختر بچه‌ای به نام رایلی است و ساختار ذهنی او در جریان اتفاقات روزمره را نشان می‌دهد، اما نکته جالب ماجرا این‌جاست که در مغز او هر حس و هر ساختار در قالب یک کاراکتر مستقل نشان داده شده است. بعد از دیدن این انیمیشن محال است در اتفاقات روزمره و تجربه حس‌های مختلف، این شخصیت‌های بامزه را در ذهنتان تصور نکنید.
می‌توانید هر باری که رایلی کنترل تصمیماتش را به احساسات مختلف می‌سپارد و برج کنترل را در اختیارش می‌گذارد، پیامدهایش را با فرزندتان بررسی کنید و از او بپرسید رایلی می‌توانست به جای این تصمیم چه کار کند؟ باهم موقعیت‌های مشابهی که برای کودکتان پیش‌آمده را بررسی و تحلیل کنید و از او بخواهید در مورد احساساتش صحبت کند. با این حال، ماهیت داستان، بهادادن به همه احساسات ماست. مسلماً ترس، انزجار و خشم به اندازه بقیه خوشایند نیستند، اما پیام مهم این است که زندگی، ترکیبی از احساسات مختلف است و هر کدام به‌نحوی مفید هستند؛ اگرچه که گاهی اذیت‌کننده باشند، مهم این است که ما آن‌ها را بپذیریم و راه درست ابراز و کنترلشان را بلد باشیم. برای مثال خشم یکی از احساساتی است که اکثر کودکان دچار آن می‌شوند و لازم است که روش صحیح کنترل آن را بیاموزند. اگر کودک شما نیز در این زمینه ضعف دارد، پیشنهاد می‌کنیم علاوه بر دیدن این انیمیشن، مقاله آموزش کنترل خشم به کودکان را نیز مطالعه کنید.
انیمیشن میچل‌ها علیه ماشین‌ها (The Mitchells vs the Machines 2021)، یک خانواده صمیمی پیروز میدان است
این انیمیشن، مناسب کودکان ۹ سال به بالا بوده و روایت دختری به نام کیتی است که طی اتفاقاتی بر خلاف میلش با خانواده خود عازم یک سفر جاده‌ای پر ماجرا می‌شود. در روند هیجانی داستان، شورش ربات‌ها و جنگ همیشگی انسان و تکنولوژی را مشاهده می‌کنیم. در این داستان، ما شاهد ارائه پیام‌های مثبتی برای کودکان هستیم به‌ویژه پیام‌های مربوط به اهمیت پیوندهای خانوادگی، مشورت، نیاز به صبور بودن در مشکلات، همدلی و درک نظرات سایر اعضای خانواده. بهترین سوال در پایان انیمیشن می‌تواند این باشد که: چطور خانواده ما فضای صمیمی‌تری داشته باشد؟ اگر بچه‌های شما نمی‌توانند از دعوا کردن دست بردارند، این فیلم ممکن است به آن‌ها کمک کند روابط خود را بهبود ببخشند.
مجموعه پاندای کونگفوکار(۲۰۱۶-۲۰۰۸ Kung Fu Panda)، مسیر قهرمانی از کجا می‌گذرد؟
پاندای کونگفوکار که تا کنون ۳ سری از آن منتشر شده است در مورد پو، یک پاندای دست و پا چلفتی است که باید از خانه خود دفاع کند. داستان تقریباً خودش را در اسمش معرفی می‌کند. تصور یک پاندای بزرگ، در حال اجرای هنرهای رزمی برای همه خنده‌دار و عجیب است. پاندای کونگ فو کار یک انیمیشن هوشمندانه است که هم کودکان و هم بزرگسالان از آن لذت خواهند برد. اگرچه سکانس‌های مبارزه متعددی در آن وجود دارد، اما روند داستان باعث ایجاد برخی بحث‌های ارزشمند در مورد وفاداری و عزت‌نفس و تعهد می‌شود.
این انیمیشن مناسب به شما می‌آموزد که صرف نظر از هویت خود، می‌توانید یک قهرمان باشید، اگر فقط از فرصت‌هایی که به شما داده شده استفاده کرده و بهترین تلاش خود را بکنید. همچنین به کودکان نشان می‌دهد، افراد عادی اگر به خودشان ایمان داشته باشند می‌توانند کارهای خارق‌العاده‌ای انجام دهند. می‌توانید ارزش‌های نمایش داده شده در فیلم را با کودکان در میان بگذارید و از آن‌ها بخواهید نظرشان را بیان کنند یا بگویند در موقعیت‌های مختلف چه تصمیمی می‌گیرند. این انیمیشن همچنین می‌تواند به والدین این فرصت را بدهد تا درباره پیامدهای اعمال خشونت‌آمیز و چگونگی حل تعارض بدون خشونت یا پرخاشگری صحبت کنند.
نکته: برای هر قسمت این مجموعه گروه سنی مناسب را چک کنید.
انیمیشن بالا( up 2009)، رسیدن به آرزو یا فداکاری؟
انیمیشن بالا داستان یک پیرمرد به نام فردریکسون را روایت می‌کند که امیدوار است با بستن صدها بادکنک به خانه‌اش، پرواز کند تا یک آرزوی قدیمی را برآورده کند. اما اتفاقات غیر منتظره‌ای می‌افتد که هر کدام از آن‌ها نیاز به حل مسئله دارد. دیدن این انیمیشن به فرزند شما می‌آموزد که دنبال کردن رویاها، خیلی مهم است و هیچ‌وقت برای این موضوع دیر نیست، اما گاهی در این مسیر اهمیت چیزهای دیگری مثل دوستی و کمک به دیگران مشخص می‌شود. می‌توانید در لحظه‌ای که فردریکسون از رویای محبوبش دست می‌کشد تا پرنده را به جوجه‌هایش برساند، با کودکتان این موضوع را مطرح کنید که چه چیزی برای تو مهم‌تر است کمک به دیگران یا رسیدن به آرزویت؟
با دیدن انیمیشن مناسب در کنار فرزندتان، ساعاتی از دنیا مرخصی بگیرید!
اگر از فشار کارهای روزمره احساس خستگی می‌کنید و نیاز به استراحت دارید؛ تماشای انیمیشن به همراه فرزندتان، می‌تواند یک راهکار فوق‌العاده برای شما باشد. دیدن انیمیشن در عین حال که برای شما و فرزندتان اوقات خوشی را رقم می‌زند، می‌تواند فرصتی مناسب برای آموزش باشد.
کودکان نیاز دارند قبل از ورود به دنیای بزرگسالی و درک حقیقی فراز و نشیب آن، واقعیت‌های زندگی را در خلال فضای زیبا و موزیکال انیمیشنها و از طریق همراه شدن با هر یک از شخصیت‌ها و شکست‌ها و پیروزی‌هایشان، تجربه کنند. این هم‌ذات‌پنداری با شخصیت‌ها می‌تواند درس‌های خوبی به آن‌ها بیاموزد. آموزش‌هایی که موثر بوده و هرگز فراموش نمی‌شوند.
انیمیشنها برای کودکان مفیدند اما به یاد داشته باشید هیچ فعالیتی نباید شکل افراطی به خود بگیرد. انیمیشنها با وجود آموزنده بودن نباید به تنها سرگرمی کودکان تبدیل شوند. همچنین وقت گذراندن بیش از حد در برابر تلویزیون یا هر صفحه نمایش دیگر می‌تواند برای کودکان به‌ویژه کودکان بیش‌فعال مضر باشد. گاهی اوقات والدین کودکان بیش‌فعال، برای اینکه از دست شیطنت‌های کودک در امان باشند او را را ساعت‌ها با انیمیشن سرگرم می‌کنند، درحالی‌که تماشای افراطی انیمیشن تاثیر بدی داشته و باعث تشدید بیش‌فعالی کودک می‌شود. اگر مایل هستید در این زمینه اطلاعات بیشتری داشته باشید پیشنهاد می‌کنیم به مقاله «علائم بیش فعالی در کودکان» مراجعه کنید.
در این مقاله تلاش کردیم ۱۰ انیمیشن مناسب کودکان را با مشخص کردن پیام‌های آن و نوع همراهی والدین، به شما ارائه دهیم. پیدا کردن انیمیشن و بررسی محتوای آن از ابعاد مختلف برای کودکان، کاری زمان‌بر و دشوار است. ما در اپلیکیشن ویدزی لیست طولانی‌تر و به‌روزتری از انیمیشن‌های مناسب کودکان را برای فرزند شما آماده کردیم. شاید با دانلود ویدزی روی گوشی همراه خود سوال «مامان/بابا حوصلم سر رفت دیگه چه کارتونی ببینم؟» را دیگر نشنوید.
اگر شما هم به تازگی انیمیشنی آموزنده همراه با فرزندتان تماشا کرده‌اید در قسمت نظرات به ما معرفی کنید.
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازی‌درمانی، آموزش مهارت‌های زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بوده‌ام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی می‌کنم.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
منبع :
کیدزی
