کودک متفاوت مرجع رشد و خلاقیت کودکان
امروز در سایت کودک متفاوت در مورد رشد خلاقیت کودکان صحبت خواهیم کرد
شاید برای شما هم دیدن کودکی که از روی عصبانیت همبازی‌اش را هل می‌دهد یا تلاش می‌کند موهای عروسکش را بکند عجیب به نظر برسد، اما پرخاشگری یکی از واکنش‌های شایع کودکان است. برخی از کودکان در لحظات تجربه احساس خشم روی واکنش‌های خود کنترل کامل ندارند و متوجه نمی‌شوند که توهین‌کردن به دیگران یا هل‌دادن آن‌ها کار اشتباهی است. در واقع بچه‌ها گاهی اوقات در حالت تجربه هیجان خشم، در اثر ناآگاهی یا آموزش‌های نادرست، دست به رفتارهای پرخاشگرانه می‌زنند.
این رفتارهای پرخاشگرانه بچه‌ها می‌تواند با روش‌های مختلف کاهش پیدا کنند. بازیها یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کودکان هستند. در این مقاله قصد داریم شما را با ۶ بازی برای کاهش پرخاشگری کودک آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
۱- بازی پاره‌کردن روزنامه یک فعالیت ساده برای کاهش پرخاشگری کودک
کودکان پرخاشگر معمولا خواسته یا ناخواسته رفتارهایی نشان می‌دهند که باعث ضربه‌زدن به محیط یا افراد اطرافشان می‌شود. این بچه‌ها زمانی که هیجان خشم را تجربه می‌کنند نمی‌توانند آن را کنترل کنند یا راه‌های درست بروز خشم را بلد نیستند. در چنین مواقعی، بهترین راه برای کاهش پرخاشگری این است که تکنیک‌های آموزش کنترل خشم به کودکان را آموزش دهید. برای مثال یکی از بهترین بازی‌های کاهش پرخاشگری کودک این است که از او بخواهید هر وقت عصبانی شد، چند روزنامه باطله‌ای را که از قبل در اختیارش قرار داده‌اید را به دلخواه خودش یا به روشی که شما از او می‌خواهید پاره کند.
همچنین می‌توانید از کودکان بخواهید کاغذهای پاره را به هوا پرتاب کنند و همزمان هیجانشان را با دست و هورا و جیغ تخلیه کنند. با این کار شما کمک شایان توجهی به بروز خشم در مسیر درست و در نتیجه کاهش پرخاشگری در کودکان کرده‌اید. در انتهای بازی از کودک بخواهید تا کاغذها را جمع کند و به آن‌ها در انجام این فعالیت کمک کنید. این کار باعث افزایش ارتباط موثر و همدلی بین کودک و شما خواهد شد.
۲- بازی «دکمه توقف»، یک فعالیت مفید برای کاهش پرخاشگری کودک
این بازی یکی از بهترین بازیها برای کاهش پرخاشگری و آموزش خودکنترلی به کودکان پیش‌دبستانی به شمار می‌رود. در این بازی به کودک بگویید هر کسی یک دکمه توقف مخفی در بدنش دارد که می‌تواند از آن برای متوقف‌کردن کارهای نادرستش استفاده کند. سپس کارهای نادرست را باهم مرور کنید. می‌توانید با کمک کودک لیستی بسازید که یک قسمت آن شامل رفتارهای پرخاشگرانه و پیامدهای آن‌ها برای خود کودک و دیگران است. به او توضیح دهید مثلا وقتی در حال کتک‌زدن یا داد‌زدن سر بچه‌ای دیگر است می‌تواند به‌راحتی این دکمه را بزند و خودش را خاموش کند تا رفتارش متوقف شود و به کسی آسیب نرساند. بعد از او بخواهید دکمه توقف خودش را پیدا کند. هر قسمت از بدنش را نشان داد به او بگویید این دکمه مخفی است و دیگران نمی‌توانند از آن استفاده کنند و تنها کسی که می‌تواند دکمه توقف را بزند خود فرد است. احتمالا فرزند شما این سوال را از خودتان هم بپرسد و شما باید یک قسمت دیگر بدنتان را به او نشان دهید و بگویید دکمه توقف من این‌جاست!
سپس بازی را برای تمرین توقف رفتار شروع کنید. در این بازی باید سناریوهای مختلفی درباره پرخاشگری کودکان را باهم اجرا کنید مثلا: از همسرتان بخواهید مثل همکلاسی کودک رفتار کند و شما را هل دهد سپس شما درست در لحظه‌ای که برگشتید تا او را هل دهید کمی فکر می‌کنید و دکمه توقف خود را می‌زنید تا او را کتک نزنید. به همین ترتیب نوبت را به کودک بدهید و موقعیت دیگری درباره پرخاشگری را با کمک هم اجرا کنید و از او بخواهید دکمه توقف خود را بزند. بدین ترتیب وقتی کودک شروع به کشف قدرت خود درباره کنترل رفتار می‌کند راحت‌تر می‌توان با او در مورد کنترل خشم و کاهش پرخاشگری صحبت کرد. بهتر است قبل از انجام این بازی مقاله رفتار با کودک پرخاشگر را مطالعه کنید و سپس این بازی را انجام دهید.
۳- اجرای نمایش بهترین بازی برای کاهش پرخاشگری کودک
برای انجام این بازی باید از چند عروسک استفاده کنید. از کودک بخواهید برای آن‌ها نامی را انتخاب کند و یکی از آن‌ها را به عنوان عروسک خشمگین انتخاب کند و برایش یک نام عجیب و غیرواقعی بگذارد. بعد از انجام این کار به کودک اجازه دهید آزادانه یک نمایش اجرا کند و خشم خودش را به وسیله آن عروسک‌ها بیرون بریزد.
در همین راستا و مشابه با همین فعالیت می‌توان از کودک خواست که یک داستان با موضوع شخصیتی که عصبانی بود یا هر موضوعی که به پرخاشگری ارتباط پیدا کند تعریف کند. این نوع شیوه بروز احساسات، تلاشی مثبت در کاهش پرخاشگری در کودکان است. ممکن است کودکان پرخاشگر برای انجام چنین بازی‌هایی همکاری لازم را نکرده و به اصطلاح لجبازی کنند. این نوع لجبازی‌ها می‌تواند در کنار پرخاشگری کودک، شرایط را پیچیده‌تر کند. شما می‌توانید مقاله با کودک لجباز چه کنیم را در همین راستا مطالعه کنید.
۴-بازی‌های تنفسی، مجموعه بازی‌های مناسب برای کاهش پرخاشگری کودک
یکی از بهترین و در عین حال ساده‌ترین بازی‌هایی که در کاهش پرخاشگری کودکان تاثیر زیادی دارند بازی‌های تنفسی هستند. کودکان در این سبک بازیها یاد می‌گیرند چگونه از تنفس عمیق برای کاهش احساس خشم و احساس آرامش استفاده کنند. در نتیجه رفتار پرخاشگرانه کمتری از خود بروز می‌دهند. برای انجام این بازیها روش‌های مختلفی وجود دارد. مثلا می‌توانید یک عروسک را روی شکم کودک در حالی که دراز کشیده است قرار دهید و از او بخواهید با دم و بازدم‌های عمیق سعی کند عروسک را به بالا و پایین‌ترین سطح خود برساند. همچنین می‌توانید با کودک بادکنک باد کنید و از کودک بخواهید احساس خشمش را به داخل آن فوت کند. چنین راهکاری با آموزش راه‌های درست بروز احساس عصبانیت باعث می‌شود کودک رفتار پرخاشگرانه کمتری نشان دهد. همچنین این بازیها را می‌توانید به عنوان یک تکنیک در زمینه رسیدن به آرامش در نظر بگیرید.
۵- شیطنت حباب‌ها، بهترین بازی برای کاهش پرخاشگری کودکان
این فعالیت یکی از بهترین بازیها برای کاهش پرخاشگری کودک عصبی و آموزش کنترل روی احساسات است. به همراه بچه‌ها، یک ظرف پر از آب و صابون درست کنید یا از دستگاه‌های حباب‌ساز برای این بازی استفاده کنید. از بچه‌ها بخواهید در یک فضا (ترجیحا باز) دور هم بایستند. برای شروع مرحله اول بازی شما باید تعدادی حباب را بالا سر بچه‌ها فوت کنید و از آن‌ها بخواهید تا تمام حباب‌ها را بترکانند. در مرحله دوم این بازی، روش بازی برعکس می‌شود. یعنی بچه‌ها باید بتوانند با میل خود برای ترکاندن حباب‌ها مقابله کنند. حتی اگر این حباب‌ها روی دست یا صورتشان بیفتد.
هر کدام از بچه‌ها که بیشتر بتواند با میل خود برای ترکاندن حباب‌ها مبارزه کند، تشویق می‌شود و هدیه دریافت می‌کند. این بازی را می‌توانید به همراه نواختن موسیقی جذاب‌تر کنید. در پایان بازی به کودکان بگویید خیلی وقت‌ها احساسات و هیجان‌ها دقیقا مثل میل به ترکاندن حباب‌ها عمل می‌کنند و ما را به سمت انجام رفتاری مثل پرخاشگری هل می‌دهند. مقاومت در برابر چنین میل‌هایی خودکنترلی نام دارد و به ما برای ارتباط بهتر کمک می‌کند. در واقع شما می‌توانید از این بازی به عنوان فرصتی برای آموزش مفاهیم مربوط به کاهش پرخاشگری بچه‌ها استفاده کنید.
۶- بازی‌های مجازی یک راه مناسب برای کاهش پرخاشگری کودک
بازی‌های مجازی در صورتی که از نظر رده‌بندی سنی بررسی شده و به تایید روانشناس کودک رسیده باشند، می‌توانند با سرگرم‌کردن کودکان و پرت‌کردن حواس آن‌ها باعث کاهش خشم و کم‌شدن اثرات پرخاشگری در کودکان شوند. اجازه دهید کودکان در این مواقع بازی‌های مجازی مختلف را تجربه کنند و خشم خودشان را به صورت مجازی تخلیه کنند. اپلیکیشن همبازی تعداد زیادی از بازی‌های مناسب برای کودکان را جمع‌آوری کرده است و با به‌روزرسانی‌های منظم و افزودن بازی‌های جدید تلاش می‌کند در راستای سرگرمی کودکان قدم‌های بزرگی بردارد.
بازی چه فوایدی برای کودکان پرخاشگر دارد؟
اکثر والدین از بازی و مزایایی که برای کودکان دارد بی‌اطلاع هستند. شاید برای بیشتر والدین درک این موضوع که کودکان از طریق بازی‌کردن می‌توانند بر احساسات خود مسلط شوند کمی دشوار باشد. ولی باید این واقعیت را پذیرفت که کودکان اصولا از طریق بازی به بیشتر نیازهای فیزیکی و حسی بدن خود پاسخ می‌دهند. در ادامه برخی از مزایای استفاده از بازی برای کاهش پرخاشگری کودکان را با هم مرور می‌کنیم:
- بازی‌کردن نیاز به برقراری ارتباط با دیگران دارد و همین امر می‌تواند در یادگیری ارتباط بدون خشم و خشونت و تسهیل ابراز احساسات در کودکان موثر باشد.
- بازی به شناخت کودک از احساس خشم و عصبانیت کمک می‌کند و این شناخت در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه نقش به‌سزایی دارد.
ما در این مقاله تلاش کردیم ۶ بازی موثر در کاهش پرخاشگری کودکان را به شما معرفی کنیم. به نظر شما چه بازیها و فعالیت‌های دیگری می‌تواند در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کودکان موثر باشد؟
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازی‌درمانی، آموزش مهارت‌های زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بوده‌ام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی می‌کنم.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
منبع :
کیدزی
